مروری بر مدل ها و عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش در سازمان ها

Transcription

1 An overview of models and key success factors of knowledge management in organizations. Sayyadi, H., Falamarzi, A., Alamolhoda, A., & Ahmadzadeh, M. مروری بر مدل ها و عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش در سازمان ها 1 حسین صیادی دانشگاه علم و هنر یزد H.sayyadi@vru.ac.ir 2 احمد فالمرزی دانشگاه علم و هنر یزد Ahmadfaramarzi11368@gmail.com 3 عاطفه اعلم الهدی دانشگاه علم و هنر یزد Atefehalamolhoda@gmail.com 4 محمد احمد زاده دانشگاه آزاد اسالمی سیریک mahsafaraz@gmail.com چکیده- امروزه دانش نقش اساسی در تحقق اهداف سازمان و کسب مزیت رقابتی ایفا می کند و برای یک سازمان مانند منابع دیگر باید مدیریت شود.مدیریت دانش مدیریت سرمایه های پنهان سازمان است و این فرایند شامل خلق کسب ذخیره سازی انتشار به اشتراک گذاری و بکارگیری دانش است. به همین دلیل از مدیران انتظار می رود که درک عمیقی از تحوالت سازمانی داشته باشند و عملکرد سازمان ها را از طریق سرمایه گذاری در پروژه های مبتنی بر دانش ارتقاء دانش و شناسایی عواملی است که سبب موفقیت یا عدم موفقیت آن است. بررسی مدلها و شناسایی عوامل موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش پرداخته است. دهند. مهمترین گام در این خصوص بررسی عوامل موثر در پیاده سازی مدیریت مقاله حاضر با روشی کتابخانه ای و بررسی تحقیقات پیشین به کلید واژه ها: دانش مدیریت دانش عوامل موفقیت مدل های مدیریت دانش دکتری مدیریت هیئت علمی دانشگاه ولیعصر رفسنجان - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطالعات - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطالعات 4 - کارشناسی ارشد مهندسی نرم افزار

2 1- مقدمه امروزه دیگر دارایی های فیزیكی و ملموس سازمانها از قبیل پول ساختمان و تجهیزات به عنوان مزیت های رقابتی تلقی نمی- گردند بلكه دانش نیروی انسانی و سرمایه های فكری نقش تعیین کننده ای در افزایش توان رقابتی آن ها بازی می کنند. همین امر موجب بروز تحوالت چشمگیر در قلمرو علم مدیریت به نحوی شده است که از آن به عنوان مدیریت دانش نام می برند. برای موفقیت سازمان دانش به عنوان یك سرمایه باید بین انسان ها قابل مبادله بوده و توانایی رشد داشته باشد.] 1 [ مهمترین هدف بكارگیری مدیریت دانش در سازمانها انطباق سریع با تغییرات محیط پیرامون به منظور نوآوری بهره وری و سودآوری بیشتر است از این رو مدیریت دانش به فرآیند چگونگی خلق انتشار و بكارگیری دانش در سازمان اشاره دارد داده داده مجموعه ای از حقایق و امور مسلم درباره یك پدیده است.اطالعات شامل سازماندهی گروه بندی و مقوله بندی داده ها در الگوهایی معنادار است و دانش اطالعاتی است که با تجربه زمینه تعبیر و تأمل ترکیبشده و اقدام صحیح را ممكن میسازد.] 2 [ 3-1- اطالعات اطالعات:»اطالعات«را نوعی پیام به شمار میآورند. پیام مورد نظر ما معموال به شكل مدرکی مكتوب یا به صورت ارتباطی شنیداری یا دیداری نمود مییابد. اطالعات باید متضمن آگاهی و حاوی داده هایی تغییر دهنده باشد. واژهی inform در انگلیسی به معنای»شكل دادن«و information نیز به معنی»شكل دادن«بینش و دید دریافت کنندهی اطالعات است. اگر بخواهیم معنی واژهی مورد بحث را دقیق تر و سختگیرانهتر روشن کنیم باید بگوییم:»تنها گیرنده میتواند مشخص کند که دریافتیهای او واقعا اطالعات بوده و او را تحت تأثیر قرار داده است«. اطالعات برخالف داده ها معنیدار هستند. به قول پیتر دراکر:»داشتن ارتباط و هدف ویژگی اطالعات است«. اطالعات نه تنها دارای قابلیت تأثیرگذاری بر گیرنده هستند بلكه خود نیز شكل خاصی دارند و برای هدف خاصی سازمان مییابند. داده ها زمانی به اطالعات تبدیل میشوند که ارائه دهندهی آنها ا معنی و مفهوم خاصی به آنها می بخشد. با افزودن ارزش به داده ها در واقع آنها را به اطالعات تبدیل میکند دانش دانش:»دانش«مخلوط سیالی از تجربیات ارزش ها اطالعات موجود و نگرش های کارشناسی نظام یافته است که چارچوبی برای ارزشیابی و بهرهگیری از تجربیات و اطالعات جدید به دست میدهد. دانش در ذهن دانشور به وجود آمده و به کار میرود. دانش در سازمان ها نه تنها در مدارک و ذخایر دانش بلكه در رویه های کاری فرایندهای سازمانی اعمال و هنجارها مجسم می شود. این تعریف از اول مشخص می کند که دانش ساده و روشن نیست مخلوطی از چند عامل متفاوت است سیالی است که در عین حال ساختارهای مشخصی دارد و نهایت اینكه ابهامی و شهودی است و به همین علت به راحتی نمیتوان آن را در قالب کلمات گنجاند و به صورت تعریفی منطقی عرضه کرد. دانش در خود مردم وجود دارد و بخشی از پیچیدگی ندانسته های انسانی است. ما گرچه به طور سنتی سرمایه ها را مشخص و ملموس میدانیم ام ا سرمایهی دانش را نمیتوان به راحتی تعریف کرد. درست مشابه ذره اتمی که

3 میتواند موج یا ذره باشد بسته به اینكه دانشمندان چگونه وجود آن را دنبال کنند. دانش به شكل های پویا و نیز انباشته و ایستا قابل تصور است.] 3 [ نوناکا و تاکوچی معتقدند پردازش اطالعات بسیار عظیم را دارند.] 4 [ 5-1- مدیریت دانش که تنها انسان می تواند نقش محوری در ایجاد دانش داشته باشد کامپیوترها فقط ابزارند و قابلیتهای مدیریت دانش به صورتهای مختلفی توسط محققین تعریف شده است :از نظر ویگ مدیریت دانش یع ین شناسایی و جذب داده اطالعات و دانش ه یا ایجاد فرایندهای الزم برای مورد نیاز سازمان از محیط درونی و بیرونی و انتقال آنها به تصمیمات و اقدامات سازمان و افراد.به نظر داونپورت و پروساک اگر دانش همان چیزی است که در ذهن انسان است پس مدیریت دانش امكان می دهد که سرمایه ه یا انسانی سازمانی و ارتباطی سازمان ساختاردهی گردند] 5 [ فرآیند جم عآوری ذخیر هسازی پردازش و توزیع دانش مفید سازمانی در شكلی مناسب به کلیه افراد نیازمند آن در هر نقطه و هر زمان در سازمان را مدیریت دانش م ینامند.مهم ترین عامل موفقیت سازمانهای دانش محور را میتوان مدیریت دانش دانست] 6 [. در تعریف دیگری مدیریت دانش ایجاد نوسازی و به کارگیری آگاهانه صریح و سیستماتیك دانش برای حداکثرکردن اثربخشی وبازدهی داراییهای دانشی سازمان تعریف شده است. نقش مدیریت دانش پل زدن میان فرآیند و پر کردن شكاف موجود است با فرآیند مدیریت دانش بهترین اقدامات با سرعت به فرآیند های جدید و استاندارد تبدیل می شوند.] 7 [ KM اقدام فرآیند خود به خودی مدیریت نشده فاصله معمولی مدیریت شده غیر اداری فرآیند اداری دانش پنهان تا اقدام دانش صریح شكل 1 : نقش مدیریت دانش

4 سلسه مراتب دانش شاید به سختی بتوان میان»دادهاطالعات«و»دانش«تفكیك قائل شد. از دیدگاه ماراکاس دانش ترکیب سازمان یافته ای از»داده«است که از طریق قوانین فرایندها و عملكرد ها و تجربه بدست آمده است و به عبارت دیگر دانش معنا و مفهومی است که از فكر پدید آمده و بدون آن اطالعات یا داده تلقی می شود] 8 [. دانش اطالعات داده شكل 2: سللسله مراتب دانش راسل اکوف نظریه پرداز سیستم ها و استاد تحول سازمانی محتوای ذهن انسان را به پنج طبقه تقسیم کرده است: 1( داده ها 2( اطالعات 3( دانش 4( درک 5( خرد. در نظریه آکوف این دسته بندی به چهار طبقه تقسیم شده است که سه طبقه اول به گذشته مربوط می شود. این سه طبقه به دانسته های گذشته و حال میپردازد. تنها طبقه چهارم یعنی خرد است که به آینده میپردازد زیرا شامل چشم انداز و طراحی است. مردم با خرد آینده را میآفرینند نه اینكه فقط گذشته و حال را درک کنند اما کسب خرد آسان نیست. باید از این مراحل به ترتیب گذشت تا به خرد رسید. شكل 3 : حقیقت در هرم دانش

5 جاشاپارا به سلسله مراتب هرم دانش حقیقت را نیز میافزاید. از این مفاهیم از دانش نیز انتزاعی ترند] 9 [. نظر او خرد و حقیقت درجات باالتر از دانش در سلسله مراتبند که الگوی مدیریت دانش صاحبنظران الگویی متنوع را برای مدیریت دانش مطرح ساخته اند که هدف از ارائه این مدل ها این است که سازمان ها در به کارگیری مدیریت دانش سنجیده عمل کنند و چهارچوبی مناسب را برای به کارگیری اثربخش آن در خلق دانش و توزیع آن در اختیار داشته باشند] 10 [. نگهداری دانش خلق دانش جدید تبدیل دانش بکارگیری دانش شكل 4 : الگوی عمومی مدیریت دانش ایجاد دانش این مرحله در برگیرنده فعالیتهایی است که با ورود دانش جد ید به سیستم مرتبط است و شامل توسعه کشف و تسخیر دانش است. حفظ و نگهداری دانش حفظ و نگهداری دانش عبارت است از فعالیتها ی که دانش را در سیستم ماندگارمی کند. در این زمینه مهمتر ن عامل حافظه سازمانی و حافظه ی فردی است و آن عبارتست از توانایی سازمان برای حفظ و نگهداری دانش. اگر آن دو حافظه در کنار هم وجود داشته باشند یكدیگر را تقویت می کنند.

6 تبدیل و انتقال دانش این مرحله اشاره به فعالیتهایی دارد که در ارتباط با جریان دانش از بخشی یا شخصی به بخش یا شخص دیگر است و شامل ارتباطات ترجمه تبدیل تفسیر و پاالش دانش میشود. بکارگیری دانش این مرحله شامل فعالیت هایی در ارتباط با اجرای دانش در فرآیندهای سازمانی است به بیان دیگر ویژگی های مذکور از خصوصیات سازمانهای یادگیرنده نیز هست سازمانی که کسب و انتقال دانش از ارکان اساسی آن در ایجاد و خلق دانش و نوآوری و خالق بودن است.ی ی ی 2 -مدل های مدیریت دانش از آن جا که تاکنون مدل مدیریت دانشی که مورد توافق همگان باشد موجود نیست بنابراین الزم است تا ضمن آشنایی با مدل های ارائه شده در این زمینه برحسب مورد و متناسب با موضوع مورد نظر از آنها بهره جست. در این فصل برای دستیابی به هدف فوق نخست دسته بندی های ارایه شده در رابطه با مدل های پیاده سازی مدیریت دانش معرفی میشود سپس چندین مدل با تمرکز بر دو مدل نسبتا کامل که از دو دید مختلف مدیریت دانش را مورد بررسی قرار می دهند و کاربرد بیشتری دارند مطالب این فصل ادامه می یابد. در بخش پایانی این فصل مدلهای معماری مدیریت دانش مورد بررسی قرار می گیرند. تاکنون بسیاری از نویسندگان مدلهایی را در زمینه فرآیند پیادهسازی مدیریت دانش ارایه دادهاند که بیشتر آن ها از نظر محتوایی تقریبا مشابه یكدیگرند اما دارای مراحل متفاوتی هستند مدل براد هویت برای تولید دانش شخصی هویت چرخه ای را ارائه میدهد.او می گوید که دانش شخصی از طریق ممارست تجربی با اطالعات تولید می شود.در واقع اطالعات بهعنوان ورودی اشكال مختلفی میتواند داشته باشد. به نظر هویت پردازش اطالعات تجربیات دانش عملی مهارت افراد و تا حدودی عامل شانس و خوشاقبالی منجر به تولید دانش جدید می شود] 11 [ اطالعات دانش علمی تجربیات دانش علمی شكل 5: مدل چرخه ی دانش شخصی

7 2-2- مدل نوناکا و تاکایوچی محققین مدیریت ژاپنی نوناکا و تاکوچی تاثیرات زیادی بر مباحث مدیریت دانش داشته اند.مفهوم دانش پنهان و دانش آشكار که توسط نوناکا برای طرح ریزی نظریه یادگیری سازمانی طبقه بندی شده است.در این تقسیم بندی با توجه به همگرایی بین شكل های پنهان و آشكار دانش آنان مدلی را پایه گزاری نموده اند که بنام خودشان معرف شده است. این مدل بر خالف مدلهایی که در قبل از آنها یادشد تمرکز خود را بر دو نوع د ان ش آشكار /پنهان مبذول داشته و به نحوه تبدیل آنها به یكدیگر ونیز چگونكی ایجاد آن در کلیه سطوح سازمانی )سطح : فردی گروهی و سازمانی ) توجه دارد. دراین مدل پویا نحوه استفاده و تبدیل این دو نوع از دانش فوق و چگونگی مدیریت دانش در این رابطه به صورت حرکتی مارپیچی )حلزونی( مطابق شكل شماره 1 و به صورت فرآیندی مستمر فرض شده است] 12 [. آشكار سازی تبدیل کردن دانش آشكار فردی دانش پنهان جمعی دانش آشكار جمعی دانش پنهان فردی اجتماعی کردن درونی کردن شكل 6: مدل نوناکو و تاکایوچی 3-2- مدل استیو هالس مدل استیو هالس تأکید زیادی ر یو فرایندهای دانش دارد. این مدل استراتژیه یا ششگانهای را به شرح ذیل ارائه کرده است: 1 -جستجوی دانش جدید: در این مرحله مدیریت دانش باید در حوزه های مختلف به دنبال دانشهای نو و جدید بگردد. این حوزه ها میتواند در درون سازمان و یا بیرون از آن باشند. 2 -تولید دانش و یادگیری :یكی از استراتژی ه یا مهم برای تولید دانش فرایند یادگیری است.یكی از تأکیدات اصلی این مدل دستیا یب به سازمان یادگیرنده است.زیرا سازمان یادگیرنده بهعنوان یكی از ابعاد اصلی مدیریت دانش حائز اهمیت است. 3 -ذخیره سازی :وجود سازوکار مناسب برای نگه داری و ذخیره سازی دانش در سازمان الزامی می باشد.

8 جستجوی دانش جدید حذف دانش زاید تولید دانش و یاد گیری ذخیره سازی توزیع بکارگیری 4-2- مدل های ساختار اجتماعی شكل 7: مدل استیو هالس پارادایم اجتماعی پارادایم علمی ساختار دانش اشاعه دانش تجسم دانش استفاده آزادی عمل سودمندی حرفه کارمند شكل 8: مدل های ساختار اجتماعی این مدلها دارای پیوند ذاتی با فرآیندهای اجتماعی و یادگیری در سازمان ها می باشند. این مدل ها با وجود شباهت های زیاد سعی در جستجوی بیان مفهوم سازمان یادگیرنده یا یادگیری سازمانی دارند. مدل دمرست از این نوع مدل ها می باشد. 1- ساختار دانش در سازمان: این ساختار تنها به اطالعات علمی موجود در سازمان محدود نمی شود بلكه ساختار اجتماعی مدیریت دانش را نیز شامل می شود.

9 2- پیش فرض مدل این است که ساختار دانش موجود در سازمان تنها از خالل برنامه های عینی فراهم نمی آید بلكه می تواند حاصل فرآیند تبادل اجتماعی نیز باشد. 3- فرآیند پشتیبانی کننده ای از اشاعه دانش در سازمان و محیط سازمانی وجود دارد. 4- استفاده ی اقتصادی دانش از بروندادهای سازمانی پیكانهای سیاه نشان دهنده جهت جریان اصلی است. در حالی که پیكان های سفید جریان های بازگشتی متناوب و تكرارپذیر را نشان می دهد. این مدل همه ی مفاهیم دانش را در بر نمی گیرد ولی رویكردی کلی به ساختار دانش دارد. بخش مربوط به "استفاده" در این مدل به بروندادهای سازمان محدود شده و پیشرفت های رهایی بخش را شامل نمی شود. این عاملها می تواند به عنوان مكمل در نظر گرفته شود نه این که مانعه الجمع فرض شود. پیكانهای دو سویه نشان می دهد مدیریت دانش فرآیندی ساده و خطی نیست. ساختار اجتماعی دانش یكی از بخش های اساسی مدیریت دانش است. عوامل موفقیت در این حوزه شناسایی آن چه را که در سازمان به عنوان دانش شناخته می شود و چگونگی رشد این دانش در سازمان و کارکنانش می باشد. نوناکا و تاکایوچی این بخش از مدیریت دانش را "خلق دانش سازمانی " نامیدند. دو پارادایم متفاوت در رابطه با ساختار دانش وجود دارد. پارادایم نخست وجود دیدگاه عملی در رابطه با دانش یا دیدگاه "دانش در برابر حقیقت" است که در این جا دانش به منزله واقعیت و قوانین خردمندانه مطرح است. دوم این که آن چه مربوط به پارادایم اجتماعی ساختار دانش می شود می تواند بر اساس تعامالت کارکنان از نظر اجتماعی ساختار یابد. ساختار دانش از نظر پارادایم های علمی و اجتماعی باید در تجسم یافتن و اشاعه دانش به عنوان بخشی از رویكرد مدیریت دانش در سازمان تلقی شود. بسیاری از سازمانها در تجسم و اشاعه دانش به دلیل این که فقط به رویكردهای پاردایم علمی توجه می کنند و به پارادایم ساختار دانش از نظر اجتماعی بی توجه هستند دچار شكست می شوند مدل سرمایه فکری این مدل پیش فرضی با رویكرد علمی در رابطه با دانش مطرح می کند که می تواند پیوندی بین سرمایه های سازمانی برقرار نماید. اسكاندیا نخستین شرکتی است که در گزارش ساالنه خود فعالیت ها و فلسفه سرمایه فكری شرکت را مورد توجه قرار داد.در این مدل جنبه های اجتماعی مدیریت دانش نادیده گرفته شده است.این مدل طبیعت مكانیكی دارد و چنین فرض شده که دانش می تواند همانند سایر دارائیها و در کنار آنها قرار گیرد.

10 ارزش تجاری سرمایه فكری دارایی خالص سرمایه ساختاری سرمایه انسانی سرمایه سازمانی سرمایه مشتری سرمایه فرآیند سرمایه خالقیت مشتری مداری ارتباطات مشتریان پتانسیل مشتری شكل 9: مدل سرمایه فكری 3- عوامل موثر بر پیاده سازی مدیریت دانش علیرغم تحقیقات وسیعی که در حوزه مدیریت دانش صورت گرفته است هنوز پیاد هسازی مدیریت دانش در سازمان سخت و پیچیده است.در نتیجه شناسایی عوامل موفقیت مدیریت دانش عالوه بر شناخت استراتژی های آن و بكارگیری آنها در فرایند مدیریت دانش به اجرای موثرتر آن کمك فراوانی می کند.تحقیقات مختلف و متعددی در زمینه شناخت عوامل موفقیت مدیریت دانش صورت گرفته و شاخ صهای متفاوتی برای این منظور معرفی شده اند.در این مقاله سعی شده با جمع آوری و بررسی عوامل معرفی شده طبقه بندی متفاوتی از این عوامل ارائه شود فرهنگ سازمانی فرهنگ سازمانی موضوعی است که در دانش مدیریت و درقلمرو رفتار سازمانی راه یافته است.شناخت فرهنگ سازمانی برای مدیران اهمیت حیا یت دارد زیرا فرهنگ حاکم بر سازمان مبین بقا و رشد سازمان است.به بیا ین دیگر پیشرفت سازمان در ارتباط مستقیم با کارکنان و مدیران سازمان می باشد] 12 [. فرهنگ سازمانی نمایانگر ادراک مشترک اعضای سازمانی است که رفتار آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. در هر سازمان ارزش ها نمادها مراسم و اسطوره هایی وجود دارند که دائما در طول زمان تغییر می کنند. این ارزش های مشترک معیین می کنند که کارمندان چگونه جهان خود را درک کرده و به آن پاسخ می دهند.

11 دنیسون) Denison ( معتقد است که ارزش های اساسی باور ها و مفروضاتی است که در سازمان وجود دارند الگوهای رفتاری که از بین ارزش های مشترک ناشی می شود و نمادهایی که مبین پیوند بین مفروضات و ارزش ها و رفتار اعضای سازمان هستند فرهنگ سازمانی نامیده می شوند.. یكی از ویژگی های سازمانی که احتماال موفقیت هر رویكرد مدیریت دانش را تحت تأثیر قرار می دهد فرهنگ سازمانی آن است.و دارای ی ک اثر مهم بر رو ی پی اده ساز ی تكنولوژی مدیریت کیفیت جامع و... می باشد هنگامی که سازمان ها فرهنگ های مختلفی داشته باشند افراد نیز درک و برداشت مختلفی از تغییرات سازمان دارند که این بر نوع دارد.] 13 [ تعهد مدیریت ارشد پذیرش افراد از تغییرات سازمان اثر یك اصل ضروری برای موفقیت مدیریت دانش ایجاد تعهد مستمر به مدیریت دانش توسط مدیران ارشد سازمان است. بررسی ها نشان می دهد ابتكار مدیریت دانش در چند سازمان شكست خورد زیرا آنها این فرآیند را کوتاه مدت فرض کرده بودند. مدیران ارشد با خلق بصیرت دانش د ینیا خلق شود ار ایه میدهند. ی را که در آن زندگی م یكنند را تعریف می کنند و تصویر بزرگ دانش ک یل موفقیت هر برنامه و برنامه ریزی در سازمان مستقیما وابسته به حمایت و تعهد مدیران ارشد م یباشد.بنابراین یك برنامه مدیریت دانش برای موفق شدن در طراح ی و پیاد هسازی مسیر به حمایت مدیران ارشد نیاز را که باید دارد. باید اطمینان حاصل کنیم که در پروژ ه های دانش از طرف مدیریت ارشد حمایت م یشویم.اگر مدیریت ارشد از تالش های بهتر شدن سازمان پشتیبانی نكند احتمال بس یار اندک بر ای پیشرفت کار وجود خواهد داشت.مدیران ارشد سازمان گروه برگزیده ای هستند که ب یا آنان سرمشق گرفت مهم آن است که مدیریت ارشد سازمان به صورت نمونه در برابر دیگران عمل کند و پشتیبانی الزم را از د از اعضای سازمان فراهم آورد. موفقیت هر برنامه یا برنامهریزی در سازمان به طور مستقیم به حمایت و تعهد مدیرارشد بستگی دارد. یك برنامه مدیریت دانش نیز در تمامی مراحل طراحی و اجرا به حمایت و پشتیبانی شامل برانگیختن ایجاد شبكه های دانش و نیز توسعه مهارتهای یادگیری در کارکنان می باشد] 6 [و] 7 [ نظام فناوری اطالعات مدیر ارشد بستگی دارد حمایت مدیران ارشد بی تردید بستر اصلی جریان مدیریت دانش در سازمان فناوری اطالعات و ارتباطات است. فناوری اطالعات به مثابه شبكه عصبی در پیكره سازمان تنیده می شود و عالوه بر ایجاد ارتباط میان بخش های مختلف و تسهیل جریان اطالعات بین آن ها امكان ذخیره و بازیابی اطالعات و دانش حصولی و حضوری را با ایجاد مخازن دانش فراهم ساخته عالوه بر این نقش موثری در پشتیبانی و بهبود یادگیری دارد. به عقیده»چارلز اگبو«نظام فناوری اطالعات به عنوان لوازم اصلی و بسترهای مورد نیاز مدیریت دانش در سازمان به شمار می رود و موفقیت اجرای طرح های مدیریت دانش در سازمان وابسته به آن می باشد. دیگر امكانات بهره گیری از فناوری میتوان به گروهافزار 2 اشاره کرد. از طریقاین نرمافزار فعالیت مدونسازی دانشنهان بهصورت گروهی و دسته جمعی انجام می شود. گروه افزار کمك می کند تا در موضوعی خاص تبادل و همفكری در گروه کاری ایجاد شود. کارها در زمان معین و بر اساس طرح اعالم شده انجام و داده ها به هر شكل و با هر قالبی میان اعضا مبادله گردد. دو نقشعمدة گروه افزار اشتراک یافته ها تجربه ها و اعتبار است. تجربه های به اشتراکگذاشته شده رکنی مهم برای تدوین و اشتراک دانش نهان هستند] 14 [

12 برخی از نویسندگان مواردی نظیر سامانه های اطالعاتی فناوری اطالعات و ارتباطات و ساختار فناوری اطالعات و ارتباطات را به عنوان شاخص های اصلی موفقیت مدیریت دانش در بعد فناوری می شمارند.)یعقوبی و ملكی 2012 ( 4-3- منابع انسانی همه ی شرکت ها و سازمان ها برای ایجاد و بهره برداری باید از تمامی منابع از جمله منابع انسانی خود بر مبنای برنامه های مبتنی بر دانش بهره بگیرند. مسائل مربوط به منابع انسانی شامل بسیج و تسهیم دانش فرهنگ دانش و ایجاد مجموعه ای از سیاست های منابع انسانی در راستای اهداف استراتژیك برنامه مدیریت دانش می باشد ساختار ساختار سازمانی تصرح میكند که وظایف چگونه تخصیص داده شوند چه شخصی به چه کسی گزارش دهد و ساز و کارهای هماهنگی رسمی وهمچنین الگوهای تعاملی سازمانی که باید رعایت شوند کدامند. در مورد این عامل از مدل رابینز استفاده شده است. دراین مدل اجزای ساختار سازمانی از رسمیت پیچیدگی و تمرکز است. رسمیت به حدی که قوانین مقررات خط مشی هاو رویه ها در سازمان اعمال می شوند اشاره دارد. برای مثال شاخص های رسمیت در یك سازمان مواردی نظیر خط مشی های مدون شرح وظایف دفترچه های مدون رویه ها نمودارهای سازمانی سیستم های مدیریت نظیر مدیریت بر مبنای هدف سیستم های فنی نظیر تكنیك های بررسی و ارزیابی برنامه و فهرست رسمی قواعد و مقررات را در بر می گیرد)دانایی فرد 1385( پیچیدگی پیچیدگی سازمانی به سه شكل تجلی می کند تفكیك افق تفكیك عمودی و پراکنگی جغرافیایی. هر قدر تعداد مشاغل یا وظایف در سازمان متفاوت و متنوع باشد سازمان از نظر افقی پیچیدگی بیشتری خواهد داشت. زیرا تخصصی ها و کارهای گوناگون موجب می شود که اعضای سازمان نتوانند با یكدیگر ارتباط برقرار کنند و از نظر مدیریت نیز هماهنگ کردن فعالیت ها مشكل می شود. سلسله مراتب عمودی به توزیع اختیار اشاره داردو هر قدر فاصله میان باالترین و پایین ترین مسئوالن سازمان بیشتر باشد سازمان پیچیده تر خواهد بود علت پیچیدگی در آن است که امكانات بالقوه ی بیشتری برای مخدوش کردن سیستم ارتباطی وجود دارد و هماهنگ کردن تصمیماتی که مدیران سطوح مختلف می گیرند مشكل تر می شود. پراکندگی جغرافیایی فاصله ای است که از نظر جغرافیایی بین واحدهای یك سازمان و اعضا و کارکنان آن وجود دارد. هر چه پراکندگی جغرافیایی یك سازمان بیشتر باشد پیچیدگی آن بیشتر است تمرکز سومین رکن ساختار سازمانی تمرکز می باشد. در برخی از سازمان ها مدیران ارشد همه تصمیمات را می گیرند و مدیران رده پایین تر تنها دستورات مقامات ارشد را اجرا می کنند نقطه ی مقابل این ها سازمان هایی هستند که تصمیم گیری ها را به مدیرانی واگذار می کنند که مستقیما در گیر امور اجرایی هستند. حالت اول را متمرکز و حالت دوم را غیر متمرکز می نامند.

13 الگوبرداری یا محک زنی الگو برداری یا الگوسازی فرآیند یافتن بهترین عملكرد است. اما معمولی ترین تعریف از آن می تواند اینگونه باشد: جستجو برای بهترین عمل صنعت که منجبر به یك عملكرد استثنایی از طریق پیاده سازی آن عمل می شود. مرکز کیفیت و بهره وری آمریكا محك زنی را به عنوان فرایند شناسایی یادگیری و انطباق شیوه های برجسته و فرآیندها از هر سازمان در هر نقطه در جهان برای کمك به بهبود عملكرد سازمان و جامعه تعریف میكند. آشنایی با روش هایی که شرکت ها مدیریت دانش را در سازمان خود مستقر کرده و از آن بهره می گیرند از طریق محك زنی قابل حصول است. محك زنی اغلب به جمع آوری دانش ضمنی فوت و فن ها و توامندسازی برای سازمان کمك می کند لذا به عنوان عاملی حیاتی برای سازمان ها به شمار می رود] 15 [. 4- موانع موفقیت مدیریت دانش در سازمان پلسیس موانع موفقیت مدیریت دانش در سازمان ها ر ا بصورت ذیل برشمرده است -دیدگاه های متفاوت در تعریف و مدیریت دانش قابل اعتماد بودن دانش عدم آگاهی افراد نسبت به چگونگی استفاده از سیستم مدیریت دانش نقش زبان در مدیریت دانش فرهنگ سازمانی درک متفاوت از مدیریت دانش در سازمان و استقبال کم از آن اصطكاک دانش و نرخ نگهداری کم افراد ماهر متخصص هزینه پیاده سازی مدیریت دانش در مقابل ارزش آن فهم و تعریف نیاز به مدیریت دانش نقش تكنولوژی نقش سطوح مهارت بین کارکنان مدیریت سازمانی پذیرش کاربر و دانستن اینكه چه دانشی باید نگهداری شود. ]16[ برای پیاد ه سازی صحیح فرایندهای مدیریت دانش و جلوگیری از به هدر رفتن هزینه ها باید نگاهی مثبت به این مقوله داشت و در کنار شناخت درست و برنامه ریزی جامع با استفاده از تجارب دیگر سازمان ها به نتایج مطلوبی دست یافت. 5- نتیجه گیری در این مقاله مهم ترین مدل ها و عوامل کلیدی موثر موفقیت جهت پیاده سازی مدیریت دانش مورد تحلیل گرفت. برای رسیدن به این هدف مقاالت متعددی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت بررسی مفاهیم و رده بندی های موجود حاکی از آن بود که که طیف وسیعی از مدل ها و عوامل جهت پیاده سازی مدیریت دانش وجود دارد. در این مقاله به توصیف و معرفی 6 مدل از مدلهای مدیریت دانش پرداخته شدکه از جمله این مدل ها می توان از مدل براد هویت نوناکا و تاکوچی مدل استیو هالس مدل مبتنی بر فرآیندهای دانش مدل دامرست و مدل سرمایه فكری نام برد. برای عوامل موفقیت جهت پیاده سازی در سازمان فرهنگ سازمانی حمایت مدیریت ارشد نظام فناوری اطالعات منابع انسانی ساختار الگو برداری یا محك زنی تعریف شد. اینگونه به نظر می رسد جهت پیاده سازی مدیریت دانش ابتدا تحقیقات و مطالعات عمیقی در این زمینه انجام شود.با توجه به رویكرد نظام مند مدیریت دانش الزم است که عوامل و موانعی که سبب پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان می شوند شناسایی شوند و مدیران آن ها را در نظر بگیرند تا به هدف مطلوب در سازمان دست یابند.

14 در این مدل جنبه های اجتماعی مدیریت دانش نادیده گرفته شده است.این مدل طبیعت مكانیكی دارد و چنین فرض شده که دانش می تواند همانند سایر دارائیها و در کنار آنها قرار گیرد. فهرست منابع ] 1 [خدابخش داشگرزاده منوچهر جفره محمد عقبایی. "عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش و نقش آن در یادگیری سازمانی کارکنان"فصلنامه مدیریت کسب و کار شماره 10 سال دوم تابستان 1390 ]2[ ناصر بی کزاده مرزبانی حسن سوری "رهبری سازمانی و توانمندسازی منابع انسانی در مدل راهبردی مدیریت دانش" چهارمین کنفرانس بین المللی مدیریت ] 3 [تامس دانپورت والرنس پروساک. مدیریت دانش. ترجمه حسین رحمان سرشت )تهران : نشر ساپكو 1379( ] 4[ Nonaka, I. and Takeuchi, H"The Knowledge-Creating Company", Oxford University Press, New York, NY.. (1995). ]5[ علی رمضانخانی سعاد محفوظ پور عباس دانش کهن گلسا دانش "مقایسه همبستگی بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی در بیمارستان ه یا منتخب دولتی وخصوصی شیراز" مدیریت ارتقای سالمت دوره 4 شماره 4. پاییز 1394 ]6[ نگار ارمغان "مواجهه تحلیلی با چالشهای شكست در اجرای پروژه های مدیریت دانش در ایران"فصلنامه توسعه تكنولوژی صنعتی شماره بیست و هفت بهار و تابستان 1395 ] 7 [مهدیه حیدری سید محمد مقیمی حسین حنیفر "بررسی عوامل حیاتی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش" فصلنامه مدیریت فرهنگ دوره یازدهم شماره اول بهار 1392 ]6[ محمد ابراهیم سنجقی یاسر جنیدی جعفری سیدمحمدجواد غضنفری "سنجش فرآیندها و عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش" فصلنامه پژوهش های حفاظتی سال دوم شماره ی 2 تابستان 1392 ]7[ بابك سهرابی هادی دارمی "مدیریت دانش با رویكرد "MBA تهران:سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ]8[ محمد جواد کاملی "مدیریت دانش و موانع آن در سازمان دولتی" تابستان 1387 ]9[ مهرزاد مینویی محمد ابراهیم محمدپور زرندی نازنین زرندی ارزیابی وضعیت مدیریت دانش بر اساس مدل نوناکا تاکوچی مجله حسابداری مدیریت سال سوم شماره چهارم بهار 1389 ]10[ رضا واعظی طیبه مسلمی "شناسایی عوامل سازمانی موثر بر اجرای مطلوب سیستم مدیریت دانش" بهار 1388 ] 11[ Brad Hoyt, The knowledge management opportunity. 2003

15 ]12[ علی رمضانخانی سعاد محفوظ پور عباس دانش کهن و گلسا دانش "مقایسه همبستگی بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی در بیمارستان ه یا منتخب دولتی وخصوصی شیراز" مدیریت ارتقای سالمت دوره 4 شماره 4 پاییز 1394 [13] Falamarzi, A., Arasteh, M., & Ahmadzadeh, M. (2016). Take on the re-engineering methods to support supply chain management, Conference on Management and ICT (Information & Communication Technology). 2. pp [14] Falamarzi, A., Ahmadzadeh, M., Sayadi, H., & Shahabi, J. (2016). Identify the components of an application using neural networks, Conference on Management and ICT (Information & Communication Technology). 2. pp [15] Sayadi, H., Falamarzi, A., Alamolhoda, A., & Ahmadzadeh, M. (2016). The need for information security management system implementation and the influencing factors in the organization. Conference on Management and ICT (Information & Communication Technology). 2. pp [16] Ahmadzadeh., M, Shahmohammadi, G. R., & Shayesteh, M. (2016). Identification of software systems components using a Self-Organizing Map competitive artificial neural network based on Cohesion and Coupling, ANDRIAS Journal. 40(3). pp